Bugün, 2011 Yılında Bodrum yerel basınında yerini alıp, istikrarlı bir şekilde yayın hayatına devam eden Arena Bodrum Haber’de, ilk yazımı yayınlıyorum.
Takibe başladığım günden bu yana ilkeli ve objektif habercilik ilkesine hassasiyet gösteren Arena Bodrum Haber’e bende, yazacağım mesleki yazılarımla katkı koymaya çalışacağım.
İlk yazımın konusu; Bodrum gibi önemli bir kentte fazlasıyla bulunan değerli gayrı menkuller. Bu yazımda birçok vatandaşımızı ilgilendiren gelişmelere yer vereceğim.
Konu; 15 ocak 2021 tarih ve 31365 sayılı Cuma günü yayınlanan DEĞERLİ KONUT VERGİSİ UYGULAMA GENEL TEBLİĞİ.
Atılan başlıklara baktığımda bu konunun toplumun birçok kesiminde rahatsızlık yaratacağını düşündüm. Aslında konunun toplumun çok az bir kesimini ilgilendirdiği açık net ortadadır. Bu sebeple ki bu kısa bilgilendirme metnini yazma ihtiyacı doğdu bende.
İlk olarak Aralık 2019’da değerli konutlara vergi düzenlemesi getirilmiş ve 2020 döneminde uygulanması düşünülmüştür. Şubat 2020’de ise söz konusu düzenleme değiştirilerek yürürlük tarihi 1 Ocak 2021 tarihine ertelenmişti.
Tebliğe göre değerli konut vergi uygulamasında kimler mükellef olacak ve vergi oranları matrahları nasıl neye göre belirlenecek kısaca ilk akla gelen sorular bunlar.
Türkiye sınırları içinde bulunan ve bina vergi değeri 1319 sayılı Kanunun 42’nci maddesinde yer alan tutarı aşan mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisinin konusunu teşkil etmektedir.
Değerli konut vergisi uygulamasında “mesken nitelikli taşınmaz” kavramı, mesken niteliğini haiz binalar ile birden fazla bağımsız bölümden oluşan binalarda her bir bağımsız bölümü ifade eder. Her bir bağımsız bölüm vergilendirme açısından ayrı ayrı değerlendirilir.
Taşınmazın mesken niteliğini haiz olup olmadığı hususunun değerlendirilmesinde, taşınmazın kayıtlardaki niteliğinin yanında fiilen kullanım durumuna da bakılır.
Bina vergi değeri, 1319 sayılı Kanunun 29 uncu maddesine göre binalar için hesaplanan bedeli ifade eder. Söz konusu değer, taşınmazın bulunduğu yerdeki belediyeden ilgililerince temin edilir. Değerli konutun tanımı bu şekilde yapılmıştır.
Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmazlardan değeri; 5 milyon TL ile 7.5 milyon TL arasında olanlar; 5 milyon TL’yi aşan kısmı için binde 3; 10 milyon TL’ye kadar olanlar; 7.5 milyon TL’si için 7 bin 500 TL, fazlası için binde 6; 10 milyon TL’den fazla olanlar; 10 milyon TL’si için 22,500 TL, fazlası için binde 10 oranında vergilendirilecek şekilde oranlar belirlenmiştir. Buradan şu anlaşılıyor değeri 5 milyon TL’yi aşan değerli konutlar bu vergiden sorumlu olacaklar.
Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olanlar vergiden muaf tutulacak.
Birden fazla değerli konuta sahip olanlar ise değerli konut vergisi kapsamına giren ve değeri en düşük olan konut vergiden muaf tutularak diğer değerli konut kapsamına giren konutlar vergilendirilecektir.
Genel ve özel bütçeli idarelerin, belediyelerin, üniversitelerin ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının maliki olduğu mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisinden muaftır. Bu kurumların intifa hakkına sahip oldukları mesken nitelikli taşınmazlar da değerli konut vergisinden muaftır ve vergi, söz konusu taşınmazların kuru mülkiyet sahiplerinden de aranmaz.
Değerli konut vergisine ilişkin olarak mükellefler tarafından beyan edilen hususların teyidi vergi daireleri tarafından ilgili kurum ve kuruluşlardan yapılabilir. Muafiyetten yararlanma şartlarını taşımadığı halde muafiyetten yararlanan mükellefler ile muafiyetten yararlanma şartlarını kaybetmesine rağmen durumunda meydana gelen değişikliği bildirmeyen mükelleflerden alınması gereken vergi, cezalı olarak ve gecikme faizi ile birlikte alınır.
Karşılıklı olmak şartıyla yabancı devletlere ait olup elçilik ve konsolosluk olarak kullanılan mesken nitelikli taşınmazlar ile elçilerin ikametine mahsus mesken nitelikli taşınmazlar ve bunların müştemilatı ve merkezi Türkiye’de bulunan milletlerarası kuruluşlara, milletlerarası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerine ait mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisinden muaftır.
Esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar ilk satışa, devir ve temlike konu edilmediği sürece vergiden muaftır. Bu muafiyet hükmü arsa karşılığı inşaat işlerinde sözleşme gereği taahhüt işini üstlenen müteahhide kalan mesken nitelikli taşınmazlar için de uygulanır. Söz konusu taşınmazların kiraya verilmesi veya sair surette kullanılması durumunda muafiyetten yararlanılması mümkün değildir.
Değerli konut vergi mükellefiyeti değerli konut kapsamına giren konuta sahip olunduğu yıldan sonraki yıl başlar ve değerli konutu satma veya değerli konut vasfını kaybedecek derecede vergi değeri 1319 sayılı Kanunun 42’nci maddesinde yer alan tutarın altında kalması ile sona erer.
Değerli konut vergi beyannamesi her yıl şubat ayının 20’nci günü sonuna kadar taşınmaz şahıslara aitse taşınmazın bulunduğu yer vergi dairesine eğer şirkete ait ise şirket merkezinin bulunduğu vergi dairesine verilecektir. Aynı beyannamede beyan edilen taşınmazların farklı vergi dairelerinin yetki alanında bulunması durumunda beyanname, mükellefçe bu taşınmazların bulunduğu yer yetkili vergi dairelerinden herhangi birine verilebilir. Elektronik ortamda gönderilen beyannamelerle ilgili ekler 15 içinde elden yada posta yoluyla ilgili vergi dairesine verilir.
Değerli konut vergisi kapsamına giren konut birden fazla kişiye aitse hisseli olarak hissedarlar hissesi oranında sorumludurlar.
Beyanname verme şekli mükellefler beyannamelerini elektronik ortamda kendileri gönderebilecekleri gibi aynı zamanda 30/9/2004 tarihli ve 25599 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 3/3/2005 tarihli ve 25744 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 346 Sıra No.lu
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde 3568 sayılı Kanun uyarınca yetki almış olup bağımsız çalışan Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler ile sözleşme imzalamak suretiyle e-beyanname şeklinde de verebileceklerdir.
Şubat ayının 20 sinde tahakkuk ettirilen vergi, ilgili yılın Şubat ve Ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksitte ödenir.
