“ARENA BODRUM SORUYOR, VEKİLERİMİZ YANITLIYOR” adlı bu yazı dizimizde, seçerek Ankara’ya gönderdiğimiz vekillerimizi yakın takibe alıyoruz. Onlar Bodrum için Muğla için neler yapıyorlar, neler düşünüyorlar? Bu yazı dizisinde bunları bulacaksınız..
Sürekli Basın Kartı sahibi ve Parlamento Muhabiri Ankara Temsilcimiz Emin Varol, bu yazı dizisinde, Muğla milletvekillerini Türkiye Büyük Millet Meclisi çatısı altında görev yapan Muğla Milletvekillerini adım adım izleyerek onlara sorular yöneltecek..
İşte bu söyleşilerden ilki.. Ve deneyimli Gazeteci Emin Varol’un CHP Muğla Milletvekili Akın Üstündağ ile TBMM’deki çalışma odasında yaptığı söyleşi..
“Bodrum’un toplu konuta ihtiyacı var mı?”
SORU: Siz Başbakan Ahmet Davutoğlu’na Bodrum’da yapılması düşünülen TOKİ ile ilgili bir soru önergesi verdiniz. Ancak yanıt başka yerden geldi.
AKIN ÜSTÜNDAĞ: Evet, ben bu soruyu Başbakan Ahmet Davutoğlu’na sordum. Bir soru önergesi hazırlayarak Meclis Başkanlığı’na verdim. Soruyu Başbakan’a sordum. Ancak AKP Bodrum İlçe Başkanı yanıtlama telaşına düştü. Sanki devletin bütün kurumları, bu ilçe başkanı hanımefendinin elindeymiş gibi.
Bodrum’un bir özelliği var. Bodrum bütün dünya turizm destinasyonlarında yer alan uluslararası bir tatil beldemizdir. Dolayısıyla Bodrum’un bu özelliğini kaybetmemesi gerekiyor. Bodrum’daki betonlaşma hat safhaya ulaşmışken, bir de bunun üzerine 300 konut bile ilave olsa Bodrum için çok büyük bir alanın yapılaşması demektir. Öncelikle, Bodrum’un toplu konuta ihtiyacı var mı, yok mu çalışması yapılması gerekiyor .
“Muğla’da, Bodrum’da biz İktidarız. AKP ise muhalefet..”
SORU: Ancak TOKİ konutlarının dar gelirliler için düşünüldüğü iddia ediliyor. “Dar gelirliyi ev sahibi yapacağız” yaklaşımına CHP’nin karşı çıkması , “CHP her şeye karşı çıkar” algısı oluşturmaz mı?
AKIN ÜSTÜNDAĞ:Bodrum Devlet Hastanesine biz “ yapılmasın” demedik. Aksine biran önce yapılması gerekir dedik ve destekledik, aleyhinde de olmadık. Hatta ne zaman yapılacak diye, vatandaş adına bakanlara sorduk. Ancak Bodrum’da TOKİ gibi anlamsız bir betonlaşmaya neden olacak projeleri, kesinlikle uyarırız, yapılmaması gerektiğini söyleriz.
“CHP her şeye karşı çıkıyor” diye bir şey yok. Onlar siyaseten söylenmiş laflardır. Çakılan her çivi bizde olumlu anlamda karşılık bulur. Ama yanlış şeyler yapılırken de görevimiz uyarmaktır. Biz Bodrum’da, Muğla’da iktidarız, onlar AKP is muhalefet. Bunun ayrımını iyi yapmak lazım. Onların da yerel yönetimlerde yapılan iyi şeyleri desteklemeleri lazım.
“ Bodrum’u, Muğla’yı AKP’nin kazanması için ömürleri yetmez.
O zamana kadar AKP kalmaz zaten.”
SORU: TOKİ, Muğla’da CHP’nin iktidarını yıkmak için hazırlanan bir proje olabilir mi?
AKIN ÜSTÜNDAĞ: (Gülerek) Ömürleri yetmez. Bodrum’u, Muğla’yı AKP’nin kazanması için ömürlerinin yeteceğini zannetmiyorum. O zamana kadar AKP kalmaz zaten. Böyle bir şey söz konusu olamaz. Biz AKP gibi partilere Muğla’da geçit vermeyiz.
“Biz rehavete kapılmayız.”.
SORU: Muğla ve Bodrum’da yıllardır devam eden iktidarınız sizi rehavete sokar mı? CHP’ye oy verenlerin gönlü rahat mı? ‘Oy’umuz doğru yere gitmiş’ dedirtecek çalışmalar yaptığınıza inanıyor musunuz?
AKIN ÜSTÜNDAĞ: Hayır, biz rehavete kapılmayız. Var gücümüzle çalışıyoruz. Muğla için Bodrum için yeni projelerimiz var. Yerel yönetimlerde arkadaşlarımız gerekli çalışmaları yapıyorlar. Seçimde söz verdikleri projeleri hayata geçirmeye çalışıyorlar. Tabii bu kolay da olmuyor. Çünkü, mevzuata uymak gerekiyor. Muğla, sit alanları ve arkeolojık alanların çok fazla olduğu bir il. Yerel yöneticiler bunları aşabilmek için büyük mücadele veriyorlar. İnanıyorum ki 2019’a geldiğimiz zaman belediyelerimiz söz verdikleri tüm projeleri uygulamış olurlar. Ve vatandaşın karşısına çıktığı zaman da, “ CHP olarak, biz bunları söz verdik ve bunları gerçekleştirdik’ diyebileceklerini umuyorum, bunu yapacaklardır.
Muğla’nın sorunları, sadece yerel yönetimlerle çözülecek sorunlar değildir. Burada önemli olan mantelitedir. Siz, iktidar olarak Muğla’yı nasıl görüyorsunuz? Bu çok önemli. Biz CHP olarak iktidara geldiğimizde marka şehirler, ihtisaslaşmış şehirler meydana getireceğimizi söyledik. Muğla da turizm konusunda ihtisaslaşmış bir şehir olacak. Planlamasından yatırım alanlarına kadar her türlü projenin bilimsel verilere uygun olarak, geleceğe hazırlanan bir şehir modeli. İşte mantelite dediğim konu bu.
“İktidar, Muğla’yı bir rant aracı, bir rant kapısı olarak görüyor”
SORU: Siz marka şehir olarak bakıyorsunuz. Ak Parti nasıl bakıyor Muğla’ya..
AKIN ÜSTÜNDAĞ:İktidar, Muğla’yı bir rant aracı, bir rant kapısı olarak görüyor. Bu nedenle de kendi yandaşlarına bu doğal güzellikleri peşkeş çekmeye çalışıyor. Satacak bir şey kalmayınca yandaşlarına sahilleri satmaya başladılar.
Marmaris’te yaşanan olay, ilçe başkanı görevden alındı. ‘AKP’ye kayıt ol sonra ben seni TOKİ’ye yazacağım’ dediler, bunları yaşadık. Bu tür şeylere ihtiyaç olduğu için değil, kendi yandaşlarına kapı açmak için kullanıyorlar.
“ Kıyılar Talan Ediliyor.”
Bodrum’da betonlaşma zaten hat safhaya ulaşmış durumda. Bodrum’a giderken Güvercinliği geçince görürsünüz.
Pina yarımadası, kütlesel mimari ile talan edilmiş durumda. Bir kısmı yanan orman, bir kısmı ise kesilmiş orman.
Bir Kissebükü gerçeği yaşadık. İl Genel Meclisi’nde Grup Başkanvekiliydim. Çok ciddi mücadele verdik. Ve orada yapılaşmaya izin vermedik. İmar değişikliği taleplerine, büyük baskı altında olmamıza rağmen, grup olarak direnerek reddettik. Ve Kissebükü’ndeki yapılaşmayı engelledik.
Cennet Koy’la ilgili de büyük sıkıntılar oldu.
Göcek koyları ihaleye çıkarıldı. 3 koyla ilgili davalar devam ediyor.
İztuzu’nda ciddi bir direniş gösterildi. AKP’ye yandaş olan kişiler, yabancı şirketlerle birlikte kurdukları oluşumlara İztuzu’nu kiraya vermeye çalıştılar. Engellemek için ciddi bir mücadele verildi.
Biz çocuk değiliz. Muğlalıları öyle zannetmeyin biz her şeyin farkındayız. Bu artık yapılaşma falan değil, Bodrum ciddi bir talanla karşı karşıya..Bodrum’daki talanı, sadece bir koy, bir tek alan, yer, nokta gibi düşünmemek lazım.
Sahilleri yerel yönetimler işletmeli. Ellerinde ekipmanlar ve elemanlar var. Daha düzenli hale gelir. Buradan elde edilecek kazançlar da yöreye, yeni hizmet alanlarına harcanmalıdır. Muğla’nın sahilleri, bir kazanç kapısı olarak görülmemelidir. Muğla sevdalıları, sadece Muğla’da yaşamıyorlar. Demokrasisini sevdiği için insanlar akın, akın Muğla’ya geliyorlar. İnsan yapısını ve kültürel yapısını sevdiği için insanlar buraya geliyor. Bu nedenle onların daha rahat etmeleri için her şey yapılacaktır.
“ AKP milletvekilleri ile eşgüdüm halinde çalışıyoruz.”
SORU: Ak Parti genelde, siz ise yerelde iktidarsınız. Bu ilişkilerinize nasıl yansıyor?
AKIN ÜSTÜNDAĞ: İktidar milletvekilleri ile eşgüdüm halinde çalışıyoruz. Hükümette, bakanlıklarda yapılması gerekenleri iktidar partisi milletvekilleri, yerel yönetimlerde yapılması gerekenleri ise CHP milletvekilleri olarak bizler takip ediyoruz. Böyle bir eşgüdüm halinde çalışıyoruz. Bu güzel bir yöntem. Muğla’nın sorunlarını, iktidar- muhalefet milletvekilleri birlikte çözmeye gayret ediyoruz
“”Diktatoryal yönetimler, yetkileri her zaman merkezde toplamıştır.
SORU: Ancak tam tersi oluyor. Bütün yetkiler Ankara’da, Çevre ve Orman Bakanlığı ile Turizm Bakanlığında toplanıyor.. Yerel yönetimlerden, merkezi yönetime bir kaçış var.
ÜSTÜNDAĞ: Diktatoryal yönetimler, yetkileri her zaman merkezde toplamıştır. Demokrasiye daha açık yönetimler ve ülkeler ise yerel yönetimlere daha çok yetkiler vermişlerdir. Ama biz henüz gerçek anlamda demokrasiye geçemedik.
Bodrum yarımadasına bakın. Şu anda yetkiler kimde. Çevre Bakanlığında ve Turizm Bakanlığında. Bunun nedeni acaba Bodrum’u korumak mı? Yoksa kendine göre rahat bir çalışma alanı yaratmak mı? Ben ikincisi olduğunu düşünüyorum. Bunu da mevcut uygulamalarda görüyoruz
Şu anda iktidar ve Cumhurbaşkanı, Başkanlık Sistemine geçmek istiyor. O nedenle, yetkiler merkezi idareye doğru gelmeye devam edecektir. Bu ülkeye Başkanlık Sistemi gelirse o zaman benim dediğim daha anlaşılır olacaktır, yerelin yetkisi kalmayacaktır.
“ Sistemde yanlışlık var.”
SORU: Büyükşehir Yasası’ndan en büyük sıkıntıyı Muğla ili yaşıyor. Neden?
ÜSTÜNDAĞ: Sistemde yanlışlık var. Muğla, büyükşehir yasasına uygun bir yer değil. İlçe belediyelerinin daha da güçlendirilmesi lazım. Mevcut yasadan en çok AKP’li belediyeler şikayet ediyor. Bu yasa prematüre doğdu. Bu yasanın amaçları çok farklı. Problemler yasadan kaynaklanıyor. Belde belediyelerinin ne kadar önemli olduğunu şimdi gördük. 30 bin nüfuslu Turgutreis’te belediye tüm hizmeti anında verebiliyordu. Muhtarların tüzel kişiliklerini de kaldırdılar. Bodrum- Marmaris- Fethiye, özel belediyelerdir. Turizme hazırlanmaları gerekir. Altyapısı var, ihtisaslaşması gerekir. Bodrum-Milas belediyelerinin gelirleri azalmış. Hepsi Büyükşehire gitmiş. Devesa borçlar da büyükşehirlere gitmiş. Marmaris belediyesinin ANAP döneminde yapılan kanalizasyon borcunu büyükşehir ödüyor. Bu borcun bir buçuk katrilyon olduğu söyleniyor.
Büyükşehir yasası, 65 yaş, engelliler, ormancı ve askerler olmak üzere 17 ayrı mesleği icra eden insanların bedava taşınmasını emrediyor. Yasada bu hak verilmiş. Muğla’da yıllara dayanan güçlü bir şoför kooperatif- birlik-oda sistemi vardır. Bu düzeni birden bire değiştirmek sorunlara yol açar. Bu tepkiler bana devamlı geliyor. Ben de ilgililere ulaştırıyorum. Şoför esnafımız bilinçlidir, yılların birikimi vardır.
“Bodrum’da Vergi adaletsizliği”
SORU: Örneğin Milas Belediyesi işçisine maaş vermekte sıkıntı çekiyor. Gelirleri artırmanın yolu nedir?
AKIN ÜSTÜNDAĞ: Gelirdeki azalmanın yanında, daha büyük bir problemimiz var. Muğla’nın en büyük problemi, vergi dilimlerinin başka illere kaymasından kaynaklanıyor. Çok büyük bir kayıp. Bunu Meclis’te dile getirmeye devam edeceğim. Buna bir çözüm bulunması lazım. Otel veya herhangi bir şirketin faaliyet yeri neresiyse, vergi oraya yatırılmalıdır. Bir turizm şirketi Bodrum’da kazandığı parayı, gidiyor İstanbul vergi dairesine yatırıyor.
Bodrum’un hizmetinden, havasından, suyundan temizliğinden yararlanan bu işletme, Bodrum vergi dairesi yerine İstanbul’a yatırdığı için tüm gelirleri Bodrum yerine İstanbul’a gidiyor. Bodrum’da faaliyet gösteren otel ve benzeri şirketler var. Bunların merkezleri ise Bodrum veya Muğla’da değildir. Genel olarak bu işletmelerin merkezleri İstanbul’dadır. Büyükşehir yasasına göre de bu işletmelerin vergileri merkezlere yani İstanbul’a yatırılır. Örneğin, Muğla’da faaliyet gösteren Yatağan Termik Santrali’nin merkezi Denizli. Vergi de Denizli’ye gidiyor. Muğla Büyükşehir’e düşecek pay da başka bir şehre gidiyor. Bu konudaki düzenlemeleri buna göre yapmak lazım.
“ Bodrum’un en büyük şansı Kocadon’un tecrübesidir.”
SORU: Turizm sezonuna girerken Bodrum’un en büyük sorunu size göre nedir?
AKIN ÜSTÜNDAĞ: Bodrum’un en büyük sorunu değil, en büyük şansı Kocadon’dur. Çünkü bu işi biliyor. Bodrum’da turizmle ilgilenen bir Blediye Başkanı olması önemli. Ben, o’nun nasıl çalıştığını biliyorum. Bodrum’un en büyük şansı Kocadon’un tecrübesidir. Bodrum’u yıllarca turizme hazırlamıştır. Marmaris öyledir. Bizim belediye başkanlarımız tecrübeli olduğu için bu sorunların üstesinden geleceklerdir. Bodrum’daki sel baskınında gördünüz. Ne kadar kötüydü. Ancak, Büyükşehir’in de katkısı ile anında müdahale ile bayramda sorun kalmamıştı. ‘ Bodrum’u mutlaka kazanmalıyım, kazanmalıyım”diyen bir siyasi irade ile Bodrum halkı farklı değerlendirmeler yaparlar. Bodrum’un sağ duyusuna güveniyorum. Bodrumlular, kim çalışıyorsa her zaman hakkını vermiştir.
“CHP Bodrum teşkilatıyla Kocadon arasında sorun yok”
SORU: CHP Bodrum teşkilatıyla, Belediye Başkanı Kocadon tam bir uyum içinde çalışıyor diyebilir misiniz?
AKIN ÜSTÜNDAĞ: Kocadon’un örgütle bir sorun yaşadığını görmedim. Hiç ayrıştıklarına da tanık olmadım. Bodrum, demokratik kültürün yerleştiği bir ilçemizdir. Uyum ve ahenk vardır. Örgütle belediye arasında hiçbir sorun yok.
