İşadamı Fırat Özbaşar, bahçesini kafeterya ve restoran haline getirip, kültür turizmine kazandırmak için restorasyon izinlerini aldığı kilise ve etrafındaki villalarını, maddi sıkıntıları nedeniyle satmak istediğini söyledi.
Evli ve iki çocuk, üç torun sahibi kimyager müteahhit Fırat Özbaşar, Bitez Mahallesi’ndeki 4 bin metrekarelik araziye 10 yıl önce kat karşılığı 8 villa yaptı. Özbaşar, yapılan anlaşma gereği, 1967 metrekarelik alanda kalan 4 villa ile yine bu arazinin içinde kalan tarihi Rum kilisesini aldı. Özbaşar, kat karşılığı kendisine geçen arazideki M.S. 2 ile 3’üncü yüzyıllara denk gelen Geç Roma – Erken Bizans Dönemi’ne ait 8 Mayıs 1986 tarihinde Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulu tarafından tescillenmiş kilisenin restorasyonu, korunması ve ziyarete açılması için kendisine ait şirkete bilimsel bir proje hazırlattı.
O dönemde Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emine Tok tarafından verilen raporda, kilisenin kültür, arkeoloji ve sanat tarihi açısından en önemli ve özgün kalıntılarından biri olduğunu belirtip, “Yapı ile birlikte bina içerisinde özellikle zemindeki mozaikler günümüzün en önemli ve ender bulunan türlerindendir. Bu nedenle Rum kilisesini eski görüntüsüne kavuşturmak ve turizme kazandırmak mümkündür. Günümüzde tam bir mezbeleliğe dönüşmüş yapının, terkedilmişlik ve bakımsızlığa bağlı olarak ömrünün çok uzun olduğu söylenemez. Yapının onarılarak turizme kazandırılmasında büyük yarar vardır” dedi.
Restore edip, kültür turizmine kazandırmayı hedeflediği mandalina ve zeytin ağaçları arasında, yanında dev su kuyusu, su sarnıcı, su kanalları, bir ibadet odası, iki küçük yaşam odası bulunan 8 metre yüksekliğindeki kilisenin bahçesini de restoran ve kaferya olarak kullanmayı planlayan işadamı Özbaşar, restorasyon ile sanat ve kültür amaçlı kullanılması için gerekli tüm izinleri de aldı. Ancak Özbaşar, günümüze kadar korunarak gelmiş olan Mısır’dan getirilen mozaik taşlarla 4 yunus ve 1 kılıç balığı ile dönemin dini özelliklerini simgeleyen ‘Gamalı Haç’ motifli mozaikleriyle dikkati çeken kiliseyi ve çevresindeki 4 villasını, maddi gücünün düşündüklerini yapmaya yetmemesi üzerine toplam 4 milyon liraya satışa çıkardı.
Tarihi kilisenin kesinlikle kültür turizmine kazandırılması gerektiğini belirten Özbaşar, “Burayı aldığımızda harebe şeklindeydi. Temizledik ayağa kaldırdık. Kiliseyi ayakta tutabilmek için yaklaşık 100 bin dolar (yaklaşık 300 bin lira) masraf yaptık” dedi.
Arsayı satılığa çıkaran Gayreminkul Danışmanı Mustafa Gündoğ’da “Aslında bu kilise ve villara paha biçilemez. Ancak yapılan yatırım, dairelerin fiyatları ortada. Gönlümüz kilisenin daha fazla atıl vaziyette kalmasına razı olmadı” dedi.
BİTAV Bitez Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği olarak, 11 Kasım 2009 da, “Kamu oyuna bu durumu duyurmak bir görev oldu.” başlıklı yazımla, Bodrum/Bitez beldesi Balcılar Mevkiinde tabanı tarihi kılıç balığı mozaikleri ile bezenmiş, Ortadoks mezhebine ait tarihi Gara/Chapel-küçük kilisesinin bu zamana kadar çürümeye yüz tuttuğunu ve bir an evvel onarılması gerektiğini kamu oyuna duyurduk. Tabanı mozaiklerle kaplı, inanç turizmine açılacak kadar güzel bu tarihten kalan miras alanı, mülk sahibinin Chapel’i onarmak koşuluyla etrafına sosyal mesken yapma izni aldığı bilinmekteydi. Anıtlar Kurulundan izin çıkmasına karşın, 8 yıldır Chapel onarılmadan, etrafına inşaat yapılmasına izin verilmiştir. Sosyal meskenleri Chapel i onarmak koşulu ile alan kişi 13 yıldır Chapel in çürümesine Bitez Belediyesi ve Bodrum Belediyesi ihmali ile bugünkü duruma getirmiştir. Bitez Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği üyeleri olarak, geçmiş Bitez belediye başkanlığı ve Bodrum Kaymakam’lığını bir çok kez uyarmamıza karşın netice alamadık. Bu konuyu kamu oyuna duyurmak açısından da Aralık 2009 ayı içinde duyarlı halkımızın ve yerel basının katılımıyla, Gara klisesinin bulunduğu alanda basın toplantısı yapıldı. Aynı umarsızlık Bodrum mülki İdaresinin ilgisizliği çarşı içerisinde bulunana kilise ile Değirmenburnunda bulunan 8 adet yel değirmenin onarılmasında yaşanmaktadır. Bu konuyu bilin ve gazetenizde yer verin istedim.
Erdil Ünsal